سینماپرس، نشست نقد و بررسی فیلم مستند «نار و انار» با حضور امیرمهریزدان تهیه کننده فیلم و محمد اصغری منتقد فیلم در چهارمین شب از هشتمین جشنواره مردمی فیلم عمار در سینما فلسطین برگزار شد.

مهریزدان در خصوص نحوه ساخت این مستند گفت: ما سراغ این داستان نرفتیم بلکه داستان این مستند به سراغ ما آمد؛ در هفتمین جشنواره عمار با آقای بنی حمزه کارگردان اثر آشنا شدم که دغدغه ساخت مستندی درباره آذربایجان را داشت.

وی افزود: به دلیل مسائل امنیتی و سیاسی بسیاری از تهیه‌کنندگان از ساخت این مستند کناره‌گیری کرده بودند اما من تهیه کنندگی این اثر را پذیرفتم، رفت و آمد به منطقه نارداران بسیار سخت بود و من پیشنهاد ساخت فیلم در کشور دیگری را دادم اما به دلایل سیاسی امکان ملاقات با اهالی آن‌جا و تصویر برداری فیلم نبود.

مهریزدان ادامه داد: ساخت این فیلم بسیار سخت بود و ۳_۴ بار تدوین اثر تغییر کرد اما کارگردان مستند با پشتکار زیاد، ساخت فیلم را ادامه داد اما در نهایت وقتی نتیجه را برای اولین بار دیدم منقلب شدم.

تهیه کننده نار و انار بیان کرد: اگرچه خروجی مستند به نظر حرفه‌ای نبود اما از نظر احساسی بسیار دلنشین بود و با توجه به این‌که خبر منطقه نارداران در صدا و سیما دنبال نمی شود به واسطه این فیلم تلاش کردیم تا از شخصیت پنهان آقای الهام علی‌اف پرده برداری کنیم.

اصغری با بیان این‌که خیلی وقت بود منتظر اثری با موضوع آذربایجان بودیم؛ گفت: تصاویر مستند عمدتا راش ها و تصاویر معروف حوادث تلخ نارداران بود. به طور کل حرفهایی که راجع به شیعیان جهان زده می شود این است که شیعه فردی است که نماز می‌خواند، حجاب دارد، تجمعات حسینی برپا می کنند و در نهایت مظلوم واقع می شود.

اهمیت بررسی واقع بینانه آذربایجان

وی افزود: فیلم "ناروانار" هم در برخورد با شیعه همین تفکر را پیش گرفته است. در صورتی که موضوع آذربایجان را باید واقع بینانه تر از این بررسی کرد.

اصغری ادامه داد: با اینکه در کشور همسایه ما ظلم ریشه داری در حال وقوع است اما برای جامعه ایرانی موضوع نارداران بسیار ناآشناست، اما شکل روایت و نقل ماجرا در این فیلم هم باعث ایجاد اعوجاج در واقعیت داستان آذربایجان میشود.

این منتقد سینما با بیان این‌که افراد نارداران ۲ الی ۳ درصد از جمعیت آذربایجان را تشکیل می‌دهند بیان کرد: دین برای آذربایجانی‌ها بیشتر شبیه به فرهنگ است، یک مسلمان آذری در عین حالی که با موسیقی و رقص لذت می‌برد در مراسم عزای حسینی هم شرکت می‌کند.

اصغری گفت: این مستند بیشتر برای آشنایی ایرانیان با نارداران بوده است اما در کارهای بعدی باید به وضعیت و راه‌های کمک به نارداران پرداخته شود.

مهر یزدان تشریح کرد: در این فیلم سعی کردیم چهره واقعی الهام علی اف را که نماد مسلمانان آذربایجان است آشکار شود و از طرفی شخصیت طالع که یکه تاز اسلام خواهی است هم نشان داده شود. این درست نیست که بگوییم چون مردم آذربایجان تمایل به اسلام ندارند نباید به افراد اندک اسلام خواه بپردازیم؛ نپرداختن به این موضوع، نوعی فتنه است.

مهریزدان گفت: تمام تصاویر استفاده شده در این فیلم آرشیو است اما اگر مسائل سیاسی و امنیتی اجازه دهد در قسمت های آینده این فیلم از تصاویر تولیدی استفاده خواهیم کرد.

در ادامه جلسه اصغری در خصوص شخصیت حاج طالع بیان کرد: حرکت حاج طالع مانند امام(ره) حرکتی جامع بود، بخش عظیمی از سخنرانی های او علیه فساد، رشوه خواری، بی عدالتی و... بوده که در این فیلم به آن اشاره نشده است. باید روایتی از آذربایجان و حاج طالع منتشر میشد که افکار عمومی ایران و اسلام گرایی در آذربایجان را تحت تاثیر قرار دهد.

مهر یزدان تشریح کرد: هدف ما از پخش این مستند شناساندن حاج طالع و آگاهی سازی در خصوص مسائل آذربایجان به کل کشور به ویژه مردم استان آذربایجان در ایران است زیرا بعضی از مردم شمال غرب کشور اخبار را از طریق تلویزیون باکو دنبال می کنند.

تهیه‌کننده مستند "نارداران" ادامه داد کسانی که برای اولین بار این فیلم را می‌بینند، تصویر جدیدی از آذربایجان در ذهن آنها نقش می بندد که متوجه می‌شوند پشت چهره توریستی آذربایجان چهره‌ای کشتاری است. "نار و انار" اولین فیلم در هشتمین جشنواره فیلم مردمی عمار بود که تماشاچی ها پس از دیدن فیلم کف زدند.

اصغری گفت: با توجه به رسانه ای نبودن موضوع نارداران، هیجان زدگی تماشاگران قابل پیش بینی بود، اما باید بدانید این جمعیت ۶ هزار نفره نارداران اقلیتی ناب در آذربایجان است که دغدغه اصلی شان نه حجاب بلکه ظلم ستیزی و ایجاد عدالت ذوابعاد است.

*تسنیم